توسط مسئولان کتابخانه بین‌المللی جوانان در مونیخ صورت می‌گیرد. معرفی کتاب‌های مناسب کودکان و نوجوانان مسلمان و عرب‌زبان در آلمان

مسئولان کتابخانه بین‌المللی جوانان در مونیخ از زمان ورود پناهجویان و مهاجران مسلمان و عرب‌زبان به آلمان، پروژه‌ای را راه‌اندازی کرده‌اند که در آن،‌ کارشناسان کتاب‌های کودک و نوجوان که به زبان عربی مسلط هستند، کتاب‌های مناسب این گروه را انتخاب و به کتابخانه‌های سراسر کشور معرفی می‌کنند. این کار با هدف تشویق کودکان و نوجوانان مهاجر و پناهجو به مطالعه کتاب‌های غیردرسی انجام می‌شود. هرچند به گفته مسئولان این پروژه، کتاب‌های برگزیده، نباید درباره آموزه‌های دین اسلام باشند.

 سال ۲۰۱۵، سرآغاز بسیاری از اتفاقات تازه برای آلمان بود. سالی که آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، مرزهای این کشور را بر روی پناهجویانی که در مجارستان گیر کرده بودند، گشود و در مدت چند هفته، ده‌ها هزار نفر وارد آلمان شدند. اغلب این پناهجویان، افرادی از سوریه، شمال آفریقا و عراق بودند که می‌خواستند خود را به یکی از کشورهای اروپایی برسانند. پس از ورود خانواده‌های پناهجو به خاک آلمان نیز به تدریج آموزش کودکان و نوجوانان در دستور کار دولت فدرال و دولت‌های ایالتی قرار گرفت و در این میان، دغدغه‌ای جدید برای مسئولان ایجاد شد که در کنار کتاب‌های آلمانی، کدام آثار نویسندگان مسلمان و عرب‌زبان باید در اختیار نوجوانان و جوانان پناهجو قرار گیرد.

یوخن وبر، سردبیر کتابخانه بین‌المللی جوانان در این باره می‌گوید: «در آن دوره سردرگمی زیادی وجود داشت. مسئولان کتابخانه‌ها نمی‌دانستند چه آثاری را می‌توانند به جوانان و نوجوانان پناهجو ارائه کنند. به‌همین دلیل، در سال ۲۰۱۷، مسئولان کتابخانه بین‌المللی جوانان، پروژه‌ای را با حمایت مالی اعضای شورای شهر مونیخ آغاز کردند که در آن، آثار ادبی کودکان و نوجوانان در کشورهای عرب زبان مورد بررسی قرار گیرد و لیستی از کتاب‌های مهم به کتابخانه‌های سراسر آلمان ارائه شود.»

همچنین مسئولان کتابخانه، آزاد هاموتو، شرق‌شناس و مورخ فرهنگی سوری ساکن مونیخ را برای کار بر روی این پروژه استخدام کردند. او در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، آثار منتشرشده در جهان عرب را بررسی و فهرستی از آثار مهم عربی را تهیه کرد. در حال حاضر نیز فهرست دیگری تهیه شده که در آن ۴۰ کتاب مناسب برای کودکان و جوانان مصری، لبنانی، مراکشی، امارات متحده عربی و دیگر کشورها ارائه شده است.

هاموتو و وبر در ملاقات‌های متعددی که داشتند، معیارهایی را برای انتخاب کتاب‌های منتخب، درنظر گرفتند. وبر در این باره می‌گوید: «من محتوای کتاب‌ها و کیفیت تصاویر منتشرشده در آن‌ها را بررسی می‌کردم تا بهترین آثار در اختیار علاقمندان قرار گیرد.»

این در حالی است که به گفته هاموتو، تاکنون برای انتخاب کتاب‌ها یک شرط اساسی وجود داشته است:« کتاب‌های برگزیده نباید آموزه‌های دین اسلام را ترویج دهند. اما بسیاری از آثاری که در جهان اسلام منتشر می‌شوند، درباره‌های آموزه‌های اسلامی صحبت کرده‌اند. بنابراین بسیاری از آثار معرفی‌شده، تاکنون توسط شورای نظارت رد شده‌اند.»

به گفته هاموتو، کتاب‌های منتخب را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:« برخی از کتاب‌ها درباره رویاها، خیالات و احساسات جهانی صحبت می‌کنند. در این کتاب‌ها می‌توان شادی و غم را در کنار یکدیگر دید. همچنین کتاب‌هایی وجود دارد که می‌‌توان از آن‌ها به عنوان راهنمای سفر به یک منطقه فرهنگی استفاده کرد. به عنوان مثال، ۵ جلد از کتاب‌های تصویری فاطمه شرف‌الدین متولد بیروت، جزو آثار برگزیده هستند. فاطمه شرف‌الدین یکی از مشهورترین نویسندگان عرب زبان کتاب‌های کودکان است. او به عنوان مدرس دانشگاه در ایالات متحده کار می‌کرد و از سال ۲۰۰۱ نیز در بروکسل زندگی می‌کند. یا ابن‌سنا که به عنوان طبیب و اندیشمند در دنیای غرب شناخته شده است و کتاب‌های او بارها به زبان‌های مختلف از جمله آلمانی ترجمه شده است، اکنون به زبان عربی برای نوجوانان و جوانان مهاجر در آلمان نیز وجود دارد.

لینک گزارش:

https://www.sueddeutsche.de/muenchen/internationale-jugendbibliothek-kinderbuecher-pionierprojekt-arabisch-1.5410158