بحران کمبود معلم در سیستم آموزش آلمان

مدارس آلمان با کمبود شدید معلم روبه‌رو شده‌اند. در حالیکه، تعداد زیادی از معلمان در این کشور هر سال بازنشسته می‌شوند، اما خبری از استخدام معلمان جوان نیست. به نظر می‌رسد که جوانان آلمانی تمایلی به کار در مدارس ندارند و ترجیح می‌دهند که مشاغلی جز معلمی را برای خود انتخاب کنند. در این میان، بررسی‌های مجمع وزیران آموزش و پرورش ایالت‌های آلمان نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۲۵-۲۰۲۶، این کشور با کمبود ۳۵ هزار معلم مواجه خواهد شد. در صورت بروز چنین شرایطی، سیستم آموزش آلمان قطعا با مشکلی بسیار بزرگ مواجه می‌شود.

براساس آمارهای منتشرشده از سوی مجمع وزیران آموزش و پرورش ایالت‌های آلمان، مدارس این کشور در سال ۲۰۲۵-۲۰۲۶، با کمبود ۳۵ هزار معلم روبه‌رو می‌شوند و پنج سال پس از آن نیز با کمبود ۶۸ هزار معلم مواجه خواهند شد. اگر این آمارها واقعی شوند، خطر بسیار بزرگی در انتظار سیستم آموزشی آلمان خواهد بود. در سال‌های اخیر، تعداد زیادی از معلمان مدارس در آلمان بازنشسته شده‌اند، اما در مقابل جوانان آلمانی تمایلی برای فعالیت در این حوزه از خود نشان نداده‌اند. گزارش مجمع وزرای آموزش و پرورش آلمان همچنین نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، تعداد متقاضیان شغل معلمی در آلمان، ۱۳ درصد کاهش یافته است. براساس گزارش مذکور، حتی کسانی که در این رشته ثبت‌نام می‌کنند، به ندرت فارغ التحصیل می‌شوند. در این میان، تعداد دانشجویان رشته تربیت مدرس که ترک تحصیل می‌کنند یا تغییر رشته می‌دهند بیشتر از سایر رشته‌ها است. اولریک بتلیج، مشاور امور آموزشی در این باره می‌گوید:« جوانانی که ۱۲ سال در مدارس درس می‌خوانند، می‌دانند که سیستم کار معلمان چگونه است و تا چه اندازه تحت فشار مالی و کاری قرار دارند. از این‌رو، اکثر آن‌ها ترجیح می‌دهند، مشاغلی به جز معلمی را برای خود انتخاب کنند.»

بسیاری از کارشناسان حوزه آموزش در آلمان معتقدند که با توجه به افزایش تعداد دانش آموزان و کمبود معلم در بازار کار موجود، دانش آموزان باید منتظر لغو گسترده کلاس‌ها در آینده نزدیک باشند. اگر چنین شرایطی رخ دهد، کیفیت آموزش در آلمان، به شدت افت خواهد کرد. علاوه بر این، چنین شرایطی می‌تواند انگیزه دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل را کاهش دهد.

مقامات آلمانی نگران شرایط موجود هستند. به اعتقاد آنان، اگر این روند کمبود معلم ادامه پیدا کند، در درازمدت، سیستم آموزشی آلمان با معضل بزرگی مواجه خواهد شد. در این میان، بسیاری از دست‌اندرکاران سیستم آموزشی آلمان معتقدند که باید اصلاحاتی در این سیستم ایجاد شود.

 اولریک بتلیج، مشاور امور آموزشی با اشاره به اینکه شرایط کار معلمان باید تغییر کند، اضافه می‌کند:«باید در سیستم آموزشی آلمان و شرایط کار معلمان این کشور، اصلاحاتی صورت گیرد. از یک سو باید دستمزدهای معلمان افزایش پیدا کند و از سوی دیگر باید به کسانی که در رشته‌های مرتبط تحصیل کرده‌اند، اجازه داده شود که در مدارس کار کنند. علاوه بر این، می‌توانیم دوره‌های کوتاه‌مدت برای آموزش معلمان در دانشگاه‌ها برگزار کنیم. البته باید توجه داشته باشیم که تایید صلاحیت معلمان از نظر روحی و فکری بسیار اهمیت دارد.»

لینک‌های گزارش:

https://spektrum-islam.de/gesellschaft/lehrermangel-in-deutschland-kein-geld-fuer-bildung/

https://www.tagesschau.de/inland/lehrermangel-schulen-101.html